maart 28, 2024

Acht wetenschappers schrijven opmerkelijke open brief: "Aanhoudende druk op niet-gevaccineerden is disproportioneel"

M agazine Knack heeft een opmerkelijk blogstuk gepubliceerd van de hand van acht wetenschappers. De groep trekt onder meer de vaccinatieverplichting voor de zorgsector in twijfel. "Willen we liever een gevaccineerde zorgverstrekker dan helemaal geen zorgverstrekker?" klinkt het onder meer. Ook vinden ze dat de huidige expertengroep te veel focust op louter het virologische aspect van de hele crisis.

Onderaan het blogstuk vinden we acht wetenschappers van verschillende Vlaamse universiteiten: sociolinguïst Peter Petré, filosoof Michaël Bauwens, wetenschapshistoricus Bert De Munck, systeemtheoretisch ingenieur Herwig Mannaert, literatuurwetensschappers Patricia Stoop en Tine De Koninck, allemaal van Uantwerpen, Wijsgerig pedagoog Joris Vlieghe van KU Leuven en Tij De Bie, Data Scientist aan UGent. 

Al anderhalf jaar lang nu volgt de overheid het advies van dezelfde beperkte groep wetenschappers. Het spreekt vanzelf dat zij niet dé wetenschap of alle noodzakelijke kennis vertegenwoordigen.

"Al anderhalf jaar lang nu volgt de overheid het advies van dezelfde beperkte groep wetenschappers", schrijven ze onder meer. "Het spreekt vanzelf dat zij niet dé wetenschap of alle noodzakelijke kennis vertegenwoordigen. De eenzijdige focus op het louter medische aspect - en eigenlijk zelfs louter virologische aspect - van de huidige crisis is disproportioneel en valt steeds moeilijker uit te leggen. 

Van de 35 miljoen euro die de overheid in de coronacrisis investeerde -voornamelijk om de maatregelen te bekostigen-, had er méér in de zorg geïnvesteerd moeten worden. Ze roepen daarnaast ook op om de scheefgetrokken balans tussen de aandacht voor Covid-19 tegenover andere aandoeningen te verhelpen. "Het valt bijvoorbeeld op (in de mortaliteitsdata (tot 9 november) van Epistat/Sciensano) dat een groot deel van de toegenomen sterfte tijdens deze vierde golf niet het gevolg is van Covid-19. Hoeveel mensen zijn er gestorven aan een andere aandoening, omdat ze te laat of helemaal niet naar het ziekenhuis zijn gestapt omdat dit hen constant wordt ontraden om coronapatiënten voorrang te geven?"

De groep is vóór vaccinatie, maar niet voor de verplichting ervan. "Vaccinatie verkleint de kans op ziekenhuisopname of erger, en alleen de grootste sceptici zullen het grote nut van vaccinatie voor minstens ouderen en andere risicogroepen vandaag nog ontkennen of minimaliseren. Anderzijds is massale vaccinatie niet voldoende effectief gebleken om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Een Covid Safe Ticket voor gevaccineerden heeft potentieel zelfs een averechts effect, omdat het een vals gevoel van veiligheid creëert. De vaccinatiegraad in België is ook uitzonderlijk hoog. De vraag is dan of de aanhoudende druk op niet-gevaccineerden wel proportioneel is met de winst die nog gemaakt kan worden, temeer omdat dergelijke druk ook leidt tot veel onvrede en chronische stress, en het vertrouwen in de overheid op lange termijn ondermijnt."

Zelfs indien slechts een fractie van de zorgverleners niet akkoord is met de verplichting en de sector verlaat, al was het maar omdat ze zich in de steek gelaten of respectloos behandeld voelen na zich anderhalf jaar ten volle te hebben ingezet, zou dit grote gevolgen hebben. 

De verplichting tot vaccinatie in de zorg lijkt ons dan weer een maatregel die in grote mate voortspruit uit morele verontwaardiging eerder dan uit gebalanceerde overweging. Pertinenter dan de vraag "Willen we liever een gevaccineerde dan een ongevaccineerde zorgverstrekker" lijkt ons toch de vraag "Willen we liever een gevaccineerde zorgverstrekker dan helemaal geen zorgverstrekker". Zelfs indien slechts een fractie van de zorgverleners niet akkoord is met de verplichting en de sector verlaat, al was het maar omdat ze zich in de steek gelaten of respectloos behandeld voelen na zich anderhalf jaar ten volle te hebben ingezet, zou dit grote gevolgen hebben. 

Hier offeren we zowel onze vrijheden als kwalitatieve levensjaren van onze jeugd op, in ruil voor extra levensjaren voor veelal oudere mensen die we ondertussen nog wat meer laten vereenzamen in WZC's of thuis. Dat is een keuze die je kan maken, maar laat het dan duidelijk zijn dat dat een politieke keuze is, en geen wetenschappelijke.

"Er is vaak gezegd dat we in staat van oorlog zijn en dat het virus de vijand is", eindigen ze. "Wel, in een oorlog zijn we bereid om jonge, gezonde mensen te laten sterven om onze vrijheden te verdedigen. Hier offeren we zowel onze vrijheden als kwalitatieve levensjaren van onze jeugd op, in ruil voor extra levensjaren voor veelal oudere mensen die we ondertussen nog wat meer laten vereenzamen in WZC's of thuis. Dat is een keuze die je kan maken, maar laat het dan duidelijk zijn dat dat een politieke keuze is, en geen wetenschappelijke. En politieke keuzes horen onderworpen te zijn aan normale democratische processen en afwegingen -- zonder dat tegenstemmen gediaboliseerd of gestigmatiseerd moeten worden."

Het hele artikel kan je hier lezen.